Uitvoering | ||||
28 september 2002 | ||||
Programma | ||||
Johann Sebastian Bach | ||||
Uitvoerenden | ||||
hollands vocaal ensemble | ||||
Sopranen Stephanie Besteman Tineke den Boogert Marjolein ten Cate Harriette Gunnink Marijke Hendriks Ineke Ooyevaar Annelies Rozemeijer Elly Stolwijk |
Alten Karin Beemster Lida Bekker Esther den Boer Marielle Koelewijn Atie Loerakker Marianne Schoorel Christien de Vries Yntske Zijlstra Lies Zijp |
Tenoren Harm Eyzenga Harry Jonkers Aad Koelewijn Joop v.d. Mark Hans Out Tom Theunis Dick Visser |
Bassen Marko Draisma Henk Pielage Pieter Schaper Ellis Staas Joop Stobbelaar Lody Trap |
|
Concerto d' Amsterdam | ||||
Viool I Viool II Altviool Cello Contrabas Orgel Fluit Hobo Hobo / fagot Fagot Hoorn Trompet Pauken |
Mariette Holtrop, Elisabeth Ingen Housz, Ruth Noyon Hans Lub, Marjan Waringa, Anu Gehlert Marika Holmquist, Adriana Alcaide Saskia van der Wel, Wilma van der Wardt Hendrik Jan Wolfert Stephen Taylor Frédérique Chauvet, Martine van der Grinten Fernando Souza, Anna Starr Peter van der Poel Kate Walpole Helen MacDougall Will Wroth, Gert Jan Loot, Wiebe Buis Douwe Zuidema |
|||
Vocale solisten: | ||||
Sopraan I Caroline Stam |
Sopraan II en Alt José Scholte |
Tenor Joost van der Linden |
Bas Tom Sol |
|
Dirigent: Hugo van Veen |
Er zijn twee redenen waarom we het nu tóch doen: we hebben de Meester inmiddels leren kennen: vele cantates, de Johannes Passion en alle motetten staan reeds op ons repertoire. Kortom: we zijn aan deze uitdaging toe. De tweede reden heeft te maken met de tijd waarin we terecht zijn gekomen: vliegtuigen vliegen door torens, de aarde wankelt. Hoe je ook over kerk of Christendom denkt: in Bach's Hohe Messe harmonieert alles wat van wezenlijk belang is. Deze mis is als een klinkende kathedraal waarin ieder iets zal vinden dat troost en vreugde geeft.
Bach schuwt geen enkel muzikaal middel om uit te drukken wat de tekst te zeggen heeft. Omgekeerd is er geen enkele noot die niet bij dit proces is betrokken. Ik zou over dit stuk een lang verhaal kunnen vertellen: over de eerste vier maten, waarin de kracht van de hele mis al besloten lijkt te liggen (en waarin de sopraan de hoofdnoten van een Luther-kyrie zingt); over de schitterende "smeek"-dramatiek van het thema in het eerste Kyrie, of over die weldadige "ontferming" in het tweede Kyrie: de tweede en de derde noot ontfermen zich over de eerste noot: een halve hoger en een halve lager.
Over de onmogelijke hoornpartij en twee fagotten in het "Quoniam tu solus sanctus" (U alleen bent heilig) waarin Bach tegelijk ons aards gestuntel wil uitbeelden: arme hoorniste, als zij goed speelt schiet ze Bach zijn doel voorbij en als zij niet goed speelt krijgt ze de pers over zich heen.
En over de zeven lettergrepen: Cre-do in u-num de-um en de zevenstemmige fuga (vijf voor het koor en twee voor het orkest) waar Bach voor kiest. En zo gaat het maar door; het is te veel voor dit bestek.
Maar Bach geeft het niet cadeau. Zowel van de zangers als van de instrumentalisten wordt soms meer dan het uiterste verwacht. Met slechts basismaterialen als middel: de adem draagt de tonen van de zangers en de blazers, de ingewanden van de aarde leverden de metalen voor de hoorn en de trompetten, de ingewanden van het schaap leverden de snaren, het paard gaf zijn staart voor de strijkstok en het riet en de bomen zorgden voor de rest.
Het is voor ons een feest om dit stuk in te studeren en uit te voeren. We hopen dat het voor de toehoorders een feest is om er naar te luisteren!
Dirigent Hugo van Veen is inmiddels 15 jaar verbonden aan het hollands vocaal ensemble. Hij is zijn leven lang op zoek naar het geheim van de zeggingskracht van oude muziek. Hij gaat daarbij uit van de opvatting dat elke tijd zijn ideale muziek heeft, gebruik makend van de beschikbare middelen als instrumenten en notaties. Een andere tijd kan de schoonheid van die muziek door intensieve studie hooguit benaderen, maar niet verbeteren.
Hohe Messe van Bach in een subtiele visie neergezet | |||
|