Toelichting

De Bourgondische School

Aan het eind van de 14e eeuw begon voor de verschillende hertogdommen en graafschappen onder de hertogen van Bourgondië een politiek relatief stabiele tijd. Daardoor bloeiden kunst en muziek aan hun hoven in dit tijdperk bijzonder. Rond 1450 omvatte het gebied van de hertogen van Bourgondië o.a. de graafschappen Holland, Vlaanderen, Artois, Namur en Nivers en de hertogdommen Bourgondië, Luxembourg en Brabant. Dat is een groot deel van de huidige Nederlanden, België en de huidige Franse Bourgogne. Vooral in steden als Brugge, Brussel, Lille en Antwerpen ontstonden belangrijke muzikale centra die snel studenten en musici uit de rest van Europa aantrokken.

De hofkapel die Filips de Stoute in 1384 oprichtte ontwikkelde zich snel. Binnen twintig jaar kon ze de vergelijking met de kapel van de paus in Avignon doorstaan. De hertogen zelf waren muziekliefhebbers en maakten ook actief muziek. Zo weten we dat Karel de Stoute harp speelde en chansons en motetten componeerde. Filips de Goede, zijn vader, liet tijdens zijn Banket van de Fazant (gehouden om in de plechtige Eed op de Fazant zijn intentie kenbaar te maken om op kruistocht te gaan) vierentwintig musici uit een grote pastei komen en werken van Dufay en Binchois uitvoeren. Guillaume Dufay en Gilles Binchois worden naast Antoine Busnoys als belangrijkste vertegenwoordigers van de groep van componisten beschouwd die bij de hertogen van Bourgondië in dienst stonden en die in de muziekcentra werkten. Vandaag noemen wij deze groep van componisten de Bourgondische School. Ze worden beschouwd als eerste generatie van de Franco-Vlaamse School die pas rond 1600 langzaam aan betekenis verloor.

In dit concert zal het Hollands Vokaal Ensemble dit tijdperk belichten, dat de overgang van Middeleeuwen naar Renaissance in de Muziek vormt. Op het programma staan, naast vokale muziek van Dufay, Binchois, Busnoys en Ockeghem ook werken van componisten als Vitry, Machaut en Dunstaple uit de 14e eeuw, die belangrijke aanzetten gegeven hebben in de richting van het latere toonsysteem en de muziek van de renaissance. Verder zult u vroege muziek voor toetsinstrumenten horen uit het Buxheimer Orgelbuch, een verzameling bewerkingen van muziek uit de Bourgondische School.

Jörn Boysen